Het werd dus hoog tijd om eens in zijn eigen Eden rond te rijden. Zijn komst was voorafgegaan door John, John Steinbeck, die een halve eeuw eerder rondreed door de VS. Niet dat John op de hoogte was van Geert Mak, maar wel - en daar komt het op aan - van het einde van de geschiedenis. John had overigens wel een reisgenoot, zijn hond Charley. En af en toe zijn vrouw.
Die vrouw, daar is vaak iets mee als je met God te maken hebt. Want dat 'af en toe' bleek niet helemaal waar, zo wijst onderzoek uit. Maar liefst de helft van de reis verving ze Charley op de voorzitting. En ook Geert praat gedurende zijn 600 pp bijna niet over zijn Mietsie. Zij lijdt aan een schildklierziekte waardoor alles haar extra veel energie kost. Daarover dus niets in 'Reizen zonder John', wat dus in zekere zin ook een 'reizen zonder Mietsie' is, maar dan met Mietsie.
Die Steinbeck was in die zin een Amerikaan dat hij het belangrijk vond geen 'sissie' te zijn, door zijn sissie-zijn te verhullen. Reizen zou je dus kunnen opvatten als een vlucht voorwaarts, het motief van de Frontier, Go West. Op een gegeven moment kom je erachter dat jij het niet bent die de reis maakt, maar dat de reis jou maakt. En ineens is die reis weg. Dat overkomt John en Geert op de terugweg, zo ongeveer wanneer ze New Orleans achter zich hebben.
Iets dat zo groot is dat je het niet kunt bevatten, een reis, een land, een droom. Bij alle vaststellingen van achteruitgang blijft die droom merkbaar, bijvoorbeeld in de veerkracht van het volk. Steeds wanneer je denkt dat het bijna voorbij is gaat het weer een tijd door. Zo kan het dat Geert nog steeds met zijn gezicht naar het einde staart dat John al voor hem had uitgetekend.
De echte westgrens, dat is niet de weg, niet de sky, maar de Pacific. De Amerikaan wil naar de Pacific om te kijken naar zijn bestemming. En die ligt tegenwoordig meer aan de Pacific dan aan de Atlantic. Geerts nostalgie staat zodoende op het punt om om te klappen in een verwelkoming van de eeuw, de eeuw die niet de eeuw van zijn vader is.
Een andere Pacific-achtige substantie is de literatuur. Geert Mak leest Travels with Charley als een spiegel van Amerika op zijn omslagpunt, als een historische markering. Maar tegelijk leest hij literatuur. Een bepaalde vorm van waanzin kan niet anders dan hem ontgaan, of in sterk verdunde, milde vorm tot hem komen.
Hier staan wij, sta ik op het punt mijn eigen Amerika-liefde in het gezicht te kijken. In ons huist een Amerika-passie die ons is ingegoten met de revolutie, de Marshallhulp en de popcultuur. Die passie heeft iets te maken met zelfuitputting via bewondering, verwondering, Big Biggest, gezichten, bekommernis, woede, totdat de weg gewoon maar de weg is. Na Steinbeck kwam Kerouac. Een klinisch soort vrede, geholpen door amfetamine, drank, marihuana.
Die passie blijft de limiet van reizen zonder John.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten