woensdag 21 augustus 2013

The cuckoo's calling

Gepubliceerd onder pseudoniem, geschreven door J.K. Rowling. Zo op het oog een redelijk geschreven thriller. Maar hij werd door critici al geprezen nog voordat bekend was dat Rowling hem had geschreven en voordat het publiek hem ging kopen. Dat maakt prijzing tegelijk makkelijk en moeilijk. Moeilijk omdat je liefst nieuwe, unieke criteria gebruikt waardoor je kunt zien dat  het meer is dan een redelijk geschreven thriller.

Er is al gewezen op de satirische kwaliteiten van het boek. De 'paps' staan zich rond supermodel Lula te verdringen en zijn bijna rechtstreeks getuige van de zelfmoord die later een moord blijkt. Je vindt mooie satirische schetsen van de sterren rond Lula, en de gebruikelijke familievetes. Af en toe vind je leuke observaties zoals deze:
'The group containing Duffield was emanating an almost magnetic force over the room. Strike saw it in the sneaking sidelong glances other occupants were shooting them; in the respectful space left around them, a wider orbit than anybody else had been granted. Duffield and his cohorts’ apparent unselfconsciousness was, Strike recognised, nothing but expert artifice; they had, all of them, the hyper-alertness of the prey animal combined with the casual arrogance of predators. In the inverted food chain of fame, it was the big beasts who were stalked and hunted; they were receiving their due.' (319)

Deze passage is extra komitragisch omdat Lula's vriendje Duffield vlak voor de moord bij haar was weggegaan, en zich tegen de paps beschermde met een wolvenkop als vermomming.

Je kunt vanuit deze prijzing van de satirische schets van het stardommilieu twee kanten op. Zoals Duffield zich vermomt moest ook Rowling zich vermommen om de nefaste gevolgen van haar stardom te ontvluchten. Zij is zelf Cuckoo of, nog waarschijnlijker, assistente Robin, waarbij iedereen denkt aan Batman, maar waar je evengoed aan het roodborstje kunt denken. De thriller kun je naargelang je voorkeur prijzen als mooie vermomming van Rowling zelf.

Maar het zijn niet alleen de sterren en de paps die te kijk worden gezet en niet alleen het pseudonieme ik van de auteur die gered moest worden. Je moet dus nog een andere kant op met je prijzing, want niemand van ons - in elk geval ik niet - zou de thriller hebben gelezen als we niet wisten dat Rowling de schrijver was. Wij worden te kijk gezet als Rowling's lezers, dat wil zeggen haar opdrachtgevers. Wij hebben haar betaald.

En we weten hoe het met de opdrachtgever in The Cuckoo's Calling afloopt. Als de koekoek zijn klokje uitkomt denken we te weten hoe laat het is. Maar opdrachtgever van detective Strike is John Bristow. En die kan prima de wijzers van de klok verzetten om zichzelf een alibi te geven. Ho eens!! waarvoor zouden wij lezers onszelf een alibi moeten geven? Omdat we Rowling alsnog betalen en haar boek lezen?

Of zouden we via de roman (zomaar een gedachte die bij me opkomt) op het spoor worden gezet van onze aanwezigheid in Afghanistan? Onze hypokriete afkeuring van het geweld daar? Tussen Lula's echte broer en erfgenaam Jonah Agyeman en Strike ontstaat snel zoiets als broederschap omdat ze allebei weten wat het is om in Afghanistan te dienen:
'The two men had, for different periods of time, lived the same life, and risked the same death. It was a bond that no civilian could understand, and for half an hour they talked about nothing but the army.' (414)

Wij begrijpen dat niet en kunnen het niet begrijpen. Maar soms zijn er momenten dat we ons kunnen inleven in anderen. Zou het kunnen dat Rowling zich inleeft in de man Galbraith, zich misschien schuldig voelt over haar stardom en een thriller schrijft waarmee ze als een Robin zorgend nabij wil zijn aan de Afghanistanhelden? Of twijfelt ze zelfs aan deze onderneming omdat ze evenzeer Cuckoo is, een vogeltje dat misschien niet op de juiste tijd uit de klok kruipt of, zoals Cuckoo Lula, haar vrienden probeert te bellen maar niet op tijd weet te bereiken? Lees je het zo, dan is deze thriller een dappere roman waarin ze via haar vermomming bij alle zelftwijfels haar appèl tot een moeilijk soort empathie tot ons richt. Zo prijs ik het boek het liefst.

Laten we het laatste woord aan haar (hem, hen).

'There seemed little more to say. As they left the pub, Agyeman, who had bought the drinks with nervous insistence, made what might have been a tentative offer of money to Strike, whose impecunious existence had padded out much of the media coverage. Strike cut the offer short, but he was not offended. He could see that the young Sapper was struggling to deal with the idea of his enormous new wealth; that he was buckling under the responsibility of it, the demands it made, the appeals it attracted, the decisions it entailed; that he was much more overawed than glad. There was also, of course, the horrible and ever-present knowledge of how his millions had come to him. Strike guessed that Jonah Agyeman’s thoughts were flitting wildly between his comrades back in Afghanistan, visions of sports cars and of his half-sister lying dead in the snow. Who was more conscious than the soldier of capricious fortune, of the random roll of the dice?' (416)



Geen opmerkingen:

Een reactie posten