zondag 30 augustus 2015

Nick Cave

Een dominant motief in de film 20.000 Days on Earth is transformatie. Uit de gesprekken met de psych lijkt het te maken te hebben met toen Nick Cave negentien was en zijn vader overleed. Zijn vader was nogal aanwezig geweest, maar op belangrijke momenten een stille getuige. Zo iemand heeft Cave nodig om zijn leven bij elkaar te houden. Een drijvende kracht in zijn leven is angst. Nu begrijpen we beter waarom Cave het zo nodig heeft zichzelf te transformeren op het podium. Hij wordt zelf een god die de dood trotseert, de dood van zijn vader en hemzelf met name, en de christelijke God heeft tot voornaamste functie een stille getuige te zijn, zo'n beetje zoals de psych.

Om de religie zijn werk te laten doen is het nodig om het begrijpen niet te ver door te voeren. Dan verdwijnt de transformatieve, theurgische (= godscheppende) kracht. Daarmee heeft Nick Cave een belangrijke bijdrage geleverd aan wat liturgie heden ten dage is. Ook voor iemand die het wel graag wil begrijpen. En u weet, lezer, ik wil in deze blogserie niet alleen prijzen, ik wil ook graag begrijpen wat prijzen inhoudt.

De noodzaak tot prijzen zal - zo schat ik in - alleen maar zijn toegenomen nu ik van Wikipedia verneem dat Cave's zoon Arthur (de helft van een tweeling) onlangs dodelijk is verongelukt, gevallen van een rots bij Cave's woonplaats Brighton. Nu is Nick Cave een overlever geworden, hij heeft zijn vader en zijn zoon overleefd en daarmee de dood in zijn leven alleen al met zijn bestaan getrotseerd.

Via Nick Cave kunnen we misschien beter begrijpen hoe omnipresent de theurgische kracht in onze wereld is. Nick verwoordt het aan het eind van de film met het beeld van een klein vlammetje dat anderen kunnen overnemen en een enorme kracht in de wereld kan worden, een kracht om alles te veranderen.

Het niet begrijpen van deze kracht houdt twee dingen in. Ten eerste is het een voorwaarde om de kracht zijn werk te laten doen, de wereld langzaam in bezit te nemen en te laten delen in de transformatie die op het podium gebeurt, de transformatie in een goddelijke wereld. Ten tweede verwijst het niet begrijpen naar een geheim weten omtrent de vergeefsheid van deze transformatieve kracht. De dood trotseren, dat kunnen we alleen terugvoeren op grondvormen als het stille getuigen en het overleven. We moeten het vooral niet zien als een praktische interventie. Dood en lijden gaan gewoon door, er valt altijd wel iemand van een rots en te hopen is dat het niet ons kind is

Nick Cave vertelde over een concert dat hij in de jaren tachtig in Keulen gaf met The Birthday Party. Er kwam van allerlei tuig op af en wat er gebeurde had steeds minder met muziek te maken. Een fan piste over het podium heen en Tracy donderde hem ervan af. De bandleden keerden hun rug naar het publiek,  speelden verder en genoten daarvan. Het kwaad opgeroepen én getrotseerd, zo ziet dat uit. Dit binnenpretje gaat voortaan de wereld over.





2 opmerkingen:

  1. The Mercy Seat live luidt in de achtergrond terwijl ik Antons blog over Nick Cave opnieuw lees. De eerste keer was ik enigszins teleurgesteld, ik had gehoopt over de muziek van Nick Cave en haar betoverende kracht te lezen eerder dan over vaderfiguren en religie.
    Echter de zinsnede 'Cave is een overlever' is me bijgebleven. Nu lees ik met meer aandacht en 'le coeur serré' over de theurgische kracht. 'Le coeur serré', want sinds de dood van de zoon van Nick Cave is zijn muziek voor mij pijnlijk geworden om te horen. Ze is niet meer een gezelschap voor mijn zacht melancholische buien, maar het gevecht van een wolf (luister naar From her to eternity bijvoorbeeld).
    Misschien niet zo spannend voor de auteur van de blog, maar ik ben het nu met hem eens. Van 'betovering' naar theurgie is de stap heel klein, zeker op het podium. Het transformeren van je diepe angsten in energie, krachtige, harmonieuze klanken waardoor je in een trans raakt.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Zouden die teleurstelling en pijn dan bij de muziek zelf kunnen horen? En wat weten we van wolven (zie ook Cave's beide cd's Grinderman)? Pianiste Hélène Grimaud is dol op wolven, en Hella Haasse schreef een roman over zo'n wolven-pianiste. Het heeft vast iets met de muziek zelf te maken.

    BeantwoordenVerwijderen