Rothko, niets en niemand

Is de beste prijzing van Rothko niet de eindeloze stoet oude vrouwen die voor hem langs trekt? Het moet een omhelzing zijn, een ontmoeting van een-op-een. Alleen oude vrouwen zijn daartoe in staat, denk ik, om zich te wurmen door die dichte massa, iedereen uit te schakelen en de woorden van Rothko te redden.

De woorden van Rothko die zouden staan tussen de schilderijen en de toeschouwers. Woorden waaraan hij zich niet meer zou hebben willen bezondigen, nadat hij Nietzsches wijsheden eerst wilde omzetten in kunstbeschouwing en vervolgens in kunst. Maar wel kunst als filosofie. Filosoferen met de kwast, met het materiaal. Zo weinig mogelijk tussen jou en het doek.

Het resultaat moet zijn: huilen! Huilen zoals Rothko zelf deed. Huilen, religieus of seculier. Omhelsd zijn en opgenomen in het enorme schilderij. Huilen in stille meditatie.

Wij, Inez en ik, voelden ons er (nog?) niet toe in staat, dat huilen. Je wurmen door de massa, met zijn twintigen staan turen naar teksten, teksten dat Rothko hoopt dat de bezoekers van het chique restaurant de eetlust vergaat als ze de kastanjebruine sombere schilderijen aan de muren zien. Het was ons iets te nadrukkelijk.

Maar ook voor ons had Rothko iets in petto. Zo ineens was er een schilderij waar de kleur was weggeborgen achter iets dat net wel of net geen kleur was. We stonden voor een van de nissen. De boodschap was: hier kun je even afgezonderd van de massa staan kicken met je Mark Rothko! En zowaar bleef ik even staan. Ik mompelde wat tegen Inez, zij mompelde wat terug, we liepen weg.

Ons gemompel was misschien wel die (non-)kleur die de kleuren verborg zodat ze hun werk konden doen. Zo blijkt de oude meester toch wel een truc in zijn mouw te hebben waarmee hij ons - misschien ooit nog - voor zich weet te winnen, wellicht als we ooit oude vrouwen zullen zijn.

Maar jongens toch! Gun het Mark Rothko om weg te lopen van zijn gezin, een op een te staan met zijn Fra Angelico, te huilen. Gun het hem, een op een, alleen met zijn geheim. In een klap wordt ons het zicht ontnomen op de schilderijen en op de man zelf. Voor het schilderij schuift de man met zijn drama, voor de man schuift het schilderij, vooral dat laatste rode met die lichte witte smalle horizontale opening in het midden. Dat schilderij hangt dan weer naast Victory Boogie Woogie van Mondriaan zodat we wat Rothko betreft noch de man noch zijn schilderij zien.