Het Bernini mysterie

Ook hier weer - net als in Total recall - een opvallende plaats voor een geneesmiddel dat tegelijk vergif is, een 'farmakon'. Hier gaat het om een jongen van zes die aan een ernstige en pijnlijke ziekte lijdt. De artsen willen hem helpen met pijnbestrijdende en genezende injecties. Zijn ouders echter verbieden het op grond van hun geloof. Dan is er een arts die de injectie toch toedient, buiten medeweten van de ouders.
Deze jongen overleeft de ziekte, blijft wel lichamelijk gehandicapt, en wordt later directeur van CERN, het instituut in Zwitserland met de beroemde enorme deeltjesversneller.

Schrijver Dan Brown richt met Bernini-mysterie een complex gebouw op waarin hij de ambivalentie van het farmakon uitspeelt via spirituele motieven: de vier elementen, de geestelijke weg en het vader-zoonmotief.

Tegenstellingen vullen elkaar aan, maar vallen elkaar ook aan. Bijvoorbeeld: de kerk vult de wetenschap aan, doordat ze de geestelijke en morele basis verschaft voor wetenschappelijke uitvindingen, zoals de energiewinning door antimaterie. Maar de voorstanders van dit model worden binnen de kerk zelf aangevallen door tegenstanders. Hieruit ontspint zich de misdaadroman.

Ik las de roman in de kliniek, waar mijn dochter werd geopereerd aan haar rug, en waar de pijnbestrijding dagenlang een hoofdrol speelde.
In het nieuws horen we elke dag verwikkelingen in het VU-ziekenhuis, waar een longarts ontslagen is omdat hij bij de raad van toezicht waarschuwde voor de gevolgen van ruzies op zijn afdeling.

Voor mij was de roman een farmakon: hij bood afleiding, opwinding en stof tot overdenking.
En als de wet van de ambivalentie of differentie ook hier opgaat, dan moet de roman in mij zoiets als een deconstructie teweeg hebben gebracht. Het kan bijvoorbeeld zijn dat mijn enorme vertrouwen in de exacte wetenschap een knauwtje heeft gekregen. De wetenschap kan zich niet losmaken van instituties en moraal. Maar wanneer zij zich ermee verbindt, zet ze de poorten open voor de oorlog. In mijn geval moet het lichaam (van mijn dochter, en mijn lichaam) de verloren ruimte weer heroveren dankzij het farmakon, maar ook ertegenin.

Ook nog interessant om te overdenken is hoe codes en symbolen bij Brown nu eigenlijk functioneren. Vragen als: kan er een unieke code bestaan? En is een mysterie niets meer dan een uitdaging tot opheldering? Ik vrees dat ik op het punt sta verslaafd te raken aan Brown.