vrijdag 1 mei 2015

Was will das Weib?

Al een week lang word ik bestormd door verhalen over moeilijke expedities door de natuur. Vanochtend nog vertelde Rosita Steenbeek trots en tevreden over haar nieuwste boek, waarin ze vertelt over haar fietstocht met haar Armeense vriend van Amsterdam via Italië naar Delfi. De film Wild gaat over een Amerikaanse jonge vrouw die 1700 kilometer tamelijk eenzaam trackt door moeilijk gebied. De titel en het verhaal doen denken aan Into the Wild uit 2007 over een man ditmaal, die de beschaving achter zich laat, reizend door de wilde natuur van Alaska. Maar Cheryl in Wild gaat als vrouw alleen op pad.

Die rol van de vrouw was me eerder deze week al gaan intrigeren doordat een schoolleidster me het plan presenteerde om onze school om te bouwen naar het model van de poolexpeditie van Shackleton. Achter de stoere mannen bleken nog stoerdere vrouwen schuil te gaan die de mannen tot het nemen van meer risico maanden. Is het iets bijzonders, die vrouwelijke heroïek? Jazeker. Maar toch zie ik ook 's ochtends om 6.45, als ik comfortabel op mijn fiets zit, al joggers over de weg gaan, voornamelijk vrouwen. En we zouden haast Alexandrine Tinne vergeten, de negentiende-eeuwse Haagse aristocrate die zo schitterend haar einde opzocht in Afrika. Ja dus, bijzonder.

Natuurlijk kun je niet alles op een hoop gooien, hoezeer ik daar ook van houd. Maar het moet mogelijk zijn via de recensies rode draden op het spoor te komen, al is het er maar een. Zo kan het haast geen toeval zijn dat deze blog min of meer besteld is door mijn zus. Zij heeft zelf de camino gelopen. Zij weet wat het is om iedereen achter je te laten en jezelf tegen te komen. Ze schreef een verslag, Per aspera ad astra, wat meteen al een uitzicht op een happy end geeft. Ze bekeek de film Wild met mijn dochter, waardoor die film waarschijnlijk een manier werd om haar ervaringen met mijn dochter te delen en wie weet zelfs iets over te dragen.

En zo ben ik toch voordat u er erg in heeft alweer rode draden aan het uitstallen, de liefde voor risico's, de onderschatte betekenis van het autobiografische verslag, het achter je laten van een moeizaam verleden, het verlaten van de massa, de terugkeer naar de massa, de verantwoordelijkheid voor de overdracht, de tevreden terugblik en ga zo maar door.

Zou het kunnen dat de mannen iets minder positief in elkaar zitten? Shackleton was voortdurend verscheurd door zijn verlangen het experiment door te zetten en terug te keren naar vrouw en haard. De held van Into the Wild wilde eigenlijk terug, maar de oversteek over de rivier was inmiddels onmogelijk. Lees ook Butcher's Crossing van Williams of mijn blog erover. Mannen gaan misschien niet weg uit verlangen naar de tocht, maar als jager of soldaat. Terwijl ze eigenlijk, zoals ik, het liefst comfortabel in de nabijheid van een knappe en zorgzame vrouw verkeren.

Je zou al die verslagen kunnen lezen, steeds meer connecties leggen, de rode draden verveelvoudigen. Zou het toeval zijn dat twee vrouwen die vallen voor de expedities ook vallen voor Knausgard? Is het misschien gewone noordse romantiek dan, het vermogen te genieten van ontberingen, dichtbij en op afstand? Waar komt toch dat merkwaardige vermogen vandaan de ervaring van eenzaamheid te willen delen met een massa? Zijn de vrouwen nostalgicae tegen beter weten in of wegbereiders van een nieuw tijdperk waarin de lat weer ultrahoog mag worden gelegd, op elk gebied, om de wereld alsnog te redden?

Het is de vraag of ik deze vrouwen ooit zal begrijpen. Maar ik moet toegeven, ik haak ook af wanneer mannen plannen maken voor grote eenzame expedities. Het is mogelijk dat dit met mijn zucht naar makkelijk genot te maken heeft. Het kan ook zijn dat mijn blogs niets anders zijn dan een substituut voor deze eenzame tochten, mijn manier om 'vrouw te worden'. Een onbewuste of halfbewuste transgenderoperatie.

Maar goed, ik werd door een vrouw gestuurd, mijn zus die mij vroeg om een blinde recensie van Wild. Blind is deze recensie sowieso, zoals ik al heb verklaard. Laat ik volstaan met het citeren van een kort citaat dat misschien het bijzondere van de film en van de vrouwelijke expedities in een keer typeert. Weeg elk woord in dat citaat: 'Ik ben het meisje dat ja zegt in plaats van nee.'
In een adem door wordt in de recensie vermeld hoe de film met flashbacks de trauma's van Cheryl presenteert. Haar tocht is geen afrekening, begrijp ik zonder het te begrijpen, het is een ja zeggen. De recensie van Pauline Kleijer noemt Cheryl bovendien een feministische vrouw. Een feministe die ja zegt.

Ik kan en zal het citaat niet verhelderen. Ik ga maar weer door met het lezen van Rousseau en Nietzsche, waar dezelfde mysteries en dezelfde rode draden keer op keer worden gepresenteerd, als retour à la nature en Ewige Wiederkehr. Hun advies lijkt te zijn: geef het begrijpen op, zoek contact met je gevoel. Het zal even duren voordat ik dat begrijp. Okee, vooralsnog geef ik mijn opdracht deemoedig terug aan mijn zus. Blind, ja. Een recensie, nou nee, niet echt.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten