Goed is het te schrijven los van tijd en vaderland. En toch weer zo dat het zich wel in Nederland moest afspelen.
Een diepe schuld die iemand achtervolgt, een vrijspraak die maar niet wil aankomen.
Dat zou de goddelijke sluier kunnen zijn die zo waardeverhogend werkt.
Je zou er een moord voor plegen.
zaterdag 2 februari 2013
Jagtlust
Hoe weinig pikante details geeft Annejet van der Zijl prijs in haar boek over de Gooise villa waar in de jaren vijftig gezopen en gesekst werd. Misschien is het de bedoeling dat de fantasie van de lezer zelf op hol slaat, of wellicht weet hij beter en werkt die fantasie vooral via suggestie.
Daarmee raken we aan de aristocratische kern van het boek. Mannen van bescheiden afkomst voelden zich in de villa niet welkom. De bezoekers moesten van rijke afkomst zijn, veel talent hebben en al hun geld erdoorheen gejaagd.
Met Van der Zijl zou je kunnen denken dat het latere Amsterdam met zijn 'toegang voor allen'-mentaliteit verschilt van zijn voorname voorloper. Maar raken de extremen elkaar niet nauwer? Zit er niet een aristocratische kern in de sixties, misschien wel in elk rattenvolk?
Aristocratische idealen zijn te hoog gegrepen, normaliter. Ze wachten hun kans af. Bijvoorbeeld als Rotterdam in puin ligt, de kleine Hofland met zijn vrienden aan het plunderen slaat. De aristocraat is geen held die tegen de stroom in crawlt. Hij drijft even op de stroom wanneer die in de war raakt.
Daarmee raken we aan de aristocratische kern van het boek. Mannen van bescheiden afkomst voelden zich in de villa niet welkom. De bezoekers moesten van rijke afkomst zijn, veel talent hebben en al hun geld erdoorheen gejaagd.
Met Van der Zijl zou je kunnen denken dat het latere Amsterdam met zijn 'toegang voor allen'-mentaliteit verschilt van zijn voorname voorloper. Maar raken de extremen elkaar niet nauwer? Zit er niet een aristocratische kern in de sixties, misschien wel in elk rattenvolk?
Aristocratische idealen zijn te hoog gegrepen, normaliter. Ze wachten hun kans af. Bijvoorbeeld als Rotterdam in puin ligt, de kleine Hofland met zijn vrienden aan het plunderen slaat. De aristocraat is geen held die tegen de stroom in crawlt. Hij drijft even op de stroom wanneer die in de war raakt.
Oorlog en vrede
Door de grote Tolstoj niet echt als roman bedoeld. Hij zag het meer als filosofische overpeinzingen. Als je de films en tv-series ziet is het niet eens een roman. Maar lees je het boek, dan is het net geen filosofie, eerder een soort evangelie.
De eenvoud lijkt te overheersen. Wat is het mooi, denkt vorst Andrej, die blauwe lucht. Wat is oorlog toch slechte afleiding. Liefde, vrede, samenzijn met je geliefden, dat is het echte leven.
Maar dan komt keer op keer die schrijver bovendrijven. Hij weet het allemaal veel te mooi neer te zetten, die praatjes, die gebaartjes, die verwikkelingen. Tolstoj neemt de Rousseauiaanse filosofie op in zijn theater en betovert de lezer. Hij maakt zijn universum precies zo klein (zijn boerenschool) dat de betovering in stand blijft zolang het duurt.
Op veel grotere schaal was Napoleon gedreven door soortgelijke verlangens. Aan de voet van de pyramiden las hij Goethes Werther. Hij wilde niet alleen een paar boeren, maar heel Europa opvoeden door middel van betovering.
De eenvoud lijkt te overheersen. Wat is het mooi, denkt vorst Andrej, die blauwe lucht. Wat is oorlog toch slechte afleiding. Liefde, vrede, samenzijn met je geliefden, dat is het echte leven.
Maar dan komt keer op keer die schrijver bovendrijven. Hij weet het allemaal veel te mooi neer te zetten, die praatjes, die gebaartjes, die verwikkelingen. Tolstoj neemt de Rousseauiaanse filosofie op in zijn theater en betovert de lezer. Hij maakt zijn universum precies zo klein (zijn boerenschool) dat de betovering in stand blijft zolang het duurt.
Op veel grotere schaal was Napoleon gedreven door soortgelijke verlangens. Aan de voet van de pyramiden las hij Goethes Werther. Hij wilde niet alleen een paar boeren, maar heel Europa opvoeden door middel van betovering.
Abonneren op:
Posts (Atom)